کد مطلب:38685 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » اهل بيت

آيا ام كلثوم دختر امام علي(ع) زن عمر بود؟

مورخان و سيره نويسان در خصوص ازدواج امّ كلثوم دختر امام علي(ع) با عمر اختلاف نظر دارند.(1)

برخي بر اين باورند كه ام كلثوم با عمر ازدواج نكرد. شيخ مفيد بر اين عقيده است كه: خبر وارد شده در تزويج ام كلثوم ثابت نيست، زيرا در سلسلة سند آن زبير است كه موثق نيست و به خاطر دشمني با علي(ع) اين حديث صادر شده است.

علامه مجلسي بعد از نقل سخنان شيخ مفيد، اين انكار را با توجه به اخبار وارده عجيب دانسته و مي نويسد: اين ازدواج بر اساس تقيه و ناچاري صورت گرفته بود.(2)

برخي ديگر از مورخان معتقدند كه ام كلثوم با عمر ازدواج كرده بود،(3) منتهي اين ازدواج مانند ازدواج هاي معمولي بر اساس رضايت اعضاي خانواده به وجود نيامد. اين ازدواج بر اساس تهديدهايي بود كه از سوي عمر صورت گرفت. عمر، ابن عباس را مأموريت داد، دختر علي(ع) را خواستگاري نموده و تهديد كرد كه در صورت عدم موافقت، امام علي(ع) را متهم به دزدي نمايد و عليه او حكم ناحق صادر كند.

متأسفانه در آن مقطع زماني كه قدرت در اختيار عمر بودو امام علي(ع) در اوج مظلوميت قرار داشت، امام مجبور شد به چنين ازدواجي تن دهد.

مرحوم محدث قمي در اين خصوص مي نويسد: اصحاب معتقدند كه امام(ع) بعد از دفاع بسيار و امتناع شديد و عذر خواستن به صورت هاي گوناگون مانند اين كه ام كلثوم كودك است و او را براي برادر زاده ام در نظر گرفته ام، چون با تهديد عمر مواجه شد كه عليه حضرت به تهمت دزدي شاهد اقامه كند و دستش را قطع خواهد كرد، به ناچار دختر را به ابن عباس واگذار كرد و او وي را به عقد عمر در آورد.(4)

دانشمند ارجمند آقاي دكتر جعفر شهيدي در خصوص ازدواج ام كلثوم با محمد بن جعفر مي نويسد: ام كلثوم پس از سال هشتم هجري متولد شد و در سال هفدهم به عمر بن الخطاب شوهر كرد و چون عمر كشته شد، نخست عون و پس از مرك برادرش محمد بن جعفر بن ابي طالب او را به زني گرفت. بيشتر تذكره نويسان نوشتهاند ام كلثوم پس از مرگ و با كشته شدن محمد شوهري اختيار نكرد، اما ابن حزم مي نويسد: عبدالله بن جعفر بن ابي طالب پس از طلاق زينب(ع) او را به زني گرفت.(5)

پي نوشت ها:

1. معارف و معاريف، ج 2، ص 438.

2. بحارالانوار، ج 42، ص 109 - 107.

3. اعيان الشيعه، سيد محسن امين، ج 2، ص 12.

4. سفينة البحار، شيخ عباس قمي، ج 6، ص 385.

5. زندگاني فاطمه زهرا(س)، سيد جعفر بهشتي، ص 264 - 263.